Skąd się biorą zaburzenia integracji sensorycznej? Zaburzenia SI u dzieci

- Kategorie : Integracja sensoryczna

Zaburzenia integracji sensorycznej

Integracja sensoryczna jest procesem, który rozwija się już od momentu narodzin. Zaburzenia integracji sensorycznej mają określone przyczyny, na przykład okołoporodowe lub genetyczne. Zdarza się, że poszczególne etapy są opóźnione i nie wykształcają się we właściwy sposób. Może to w konsekwencji rzutować na prawidłowe zachowanie dziecka. Zaburzenia integracji sensorycznej skutkują problemami w nauce lub występowaniem trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami. Zaburzenia SI mają duży wpływ na zachowanie i rozwój społeczno-emocjonalny dziecka. Zagadnienie to zyskuje coraz większe zainteresowanie, ponieważ rośnie liczba dzieci, u których diagnozuje się tego typu zaburzenia. Należy jednak pamiętać, że nie ma to nic wspólnego z uszkodzeniem narządów zmysłów. Takie dysfunkcje są ściśle związane z nieprawidłowością w przetwarzaniu bodźców. Do początkowych niepokojących objawów możemy zaliczyć:

  • większa wrażliwość na bodźce,
  • obniżona koordynacja ruchowa,
  • problemy z koncentracją,
  • opóźnienie w rozwoju mowy,
  • nieprawidłowy lub opóźniony rozwój koordynacji ruchowej.

Dysfunkcje sensoryczne wpływają bezpośrednio na zachowanie dziecka. Mogą być zdiagnozowane u dzieci w normie intelektualnej, lecz z towarzyszącą nadpobudliwością, autyzmem, a nawet porażeniem mózgowym. 

Objawy zaburzeń integracji sensorycznej, których nie powinno się lekceważyć

Nieprawidłowa integracja sensoryczna ma pewne objawy, które powinny zaniepokoić rodziców. Zaburzenia SI u dzieci charakteryzują się nadmierną lub zbyt małą wrażliwością na bodźce sensoryczne. Nadwrażliwość sensoryczna może wynikać z nieadekwatnego do danej sytuacji sposobu odbierania wrażeń przez poszczególne zmysły. Występują również zaburzenia czucia głębokiego u dzieci, w wyniku czego utrudnione mogą być takie czynności jak sięganie po wysoko umieszczone przedmioty lub wchodzenie po schodach. Dzieci często nie wykazują zainteresowania obecnością rówieśników. Często pojawiają się również problemy z utrzymaniem odpowiedniej równowagi i koordynacji ciała. Dziecko, a integracja sensoryczna to złożony temat. Pojawiły się nawet studia podyplomowe o kierunku integracja sensoryczna, które dają możliwość uzyskania kwalifikacji terapeuty w tym zakresie. Powodami do umówienia wizyty mogą być następujące obserwacje u Twojego dziecka:

  • płaczliwość, niepokój, problemy z zaśnięciem;
  • wiele czynności jest wykonywane niezdarnie, z trudnością, bardzo powoli;
  • problemy z samodzielnym ubieraniem się oraz wiązaniem sznurówek;
  • reaguje zbyt emocjonalnie podczas wykonywania przy nim czynności pielęgnacyjnych (mycie zębów, czesanie włosów, obcinanie paznokci itd);
  • nadruchliwość i problemy z równowagą;
  • wpadanie na meble, ściany i inne przeszkody;
  • trudności w nabywaniu nowych wzorców ruchowych, np. pływanie, odbijanie piłki itd;
  • nie zwraca większej uwagi na rodzeństwo lub przebywających w otoczeniu rówieśników;
  • łatwo się rozprasza i ciężko koncentruje;
  • w dziwny sposób trzyma różne przedmioty;
  • ma problemy z kolorowaniem w liniach, rysowaniem szlaczków;
  • boi się wysokości oraz upadku z niej.

Najczęściej spotykana sytuacja to taka, w której układ nerwowy jest nadwrażliwy, a reakcja na bodźce sensoryczne jest wygórowana. Przede wszystkim należy obserwować rozwój mowy, układu ruchowego, aktywności oraz uwagi.

Zaburzenia przetwarzania sensorycznego u dzieci w wieku do 3 lat

Klasyfikacja DC:0-3 R to zestawienie wszelkich możliwych zagrożeń rozwoju bodźców sensorycznych u dzieci do lat 3. Jedną z wytycznych jest zaburzenie samoregulacji emocji i własnego ciała powiązane z przetwarzaniem bodźców sensorycznych, Objawiają się one poprzez kontrolę, a raczej jej brak, nad emocjami. Każdy człowiek postrzega i odbiera świat w inny sposób. Nie ma tutaj wyjątku również w przypadku dzieci. Za odbieranie świata odpowiadają właśnie doznania sensoryczne, które jeśli są zaburzone, uniemożliwiają dziecku odpowiedni rozwój.

W obszarze zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci do lat 3 wyróżnia się trzy podstawowe typy problemów:

  1. Nadwrażliwość - sytuacja, w której bodźce sensoryczne mogą wywoływać negatywne emocje u dziecka i są odpychające. Takie dzieci łatwo wybuchają i szybko stają się przeciążone.
  2. Niska wrażliwość i reaktywność - dzieci sprawiają braku zainteresowaniem otoczeniem. Potrzebują silnych bodźców do reakcji przez system nerwowy.
  3. Szukanie stymulowania sensorycznego - dzieci przebywające w stałym ruchu, zamierzając zaspokoić potrzeby sensoryczne. Szukają bodźców o wysokiej intensywności.

Zaburzenia sensoryczne - przyczyny

Przyczyna występowania zaburzeń sensorycznych nie ma jednego podłoża. Same zaburzenia spowodowane są przez niedojrzałość lub niedorozwój zmysłów. czyli układu zmysłowego i przedsionkowego. Do najczęstszych przyczyn można zaliczyć:

  • predyspozycja dziedziczna lub genetyczna - często się zdarza, jeśli u któregoś z członków rodziny wykryto podobną przypadłość. 
  • czynniki prenatalne - lekarstwa, substancje chemiczne, toksyny, palenie papierosów przez matkę oraz spożywanie alkoholu, przebyte przez matkę infekcje wirusowe w czasie trwania ciąży.
  • przedwczesny poród - wcześniaki częściej wykazują tendencję do zaburzeń sensorycznych.
  • szok okołoporodowy - stres związany z komplikacjami takimi, jak np. nagłe cesarskie cięcie.
  • okoliczności poporodowe - zanieczyszczenie środowiska, znęcanie się nad dzieckiem, ograniczenie możliwości aktywności ruchowej, długa hospitalizacja, przebywanie w sierocińcach

Wczesne rozpoznanie problemu to sposób na szybką rehabilitację

Zaburzenia sensoryczne u dzieci nie znikną samoistnie. Bez podjęcia odpowiednich kroków mogą się one nasilić lub przyjąć inną formę. W większości przypadków negatywne objawy można jednak zminimalizować poprzez zastosowanie odpowiedniej terapii. Terapia sensoryczna jest bardzo ważna i powinna być poprzedzona właściwie postawioną diagnozą, którą może wydać wyłącznie doświadczony terapeuta. Diagnoza obejmuje wywiad z rodzicami oraz obserwację dziecka, a także szereg dodatkowych, specjalistycznych testów. Zebrane w ten sposób informacje pozwalają na stwierdzenie lub brak zaburzeń i w razie konieczności dobór odpowiedniej formy terapii. Terapia integracji sensorycznej daje szansę na zmniejszenie negatywnych objawów.

Czy zaburzenia integracji sensorycznej można wyleczyć?

Zaburzenia integracji sensorycznej leczy się przede wszystkim u dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych, które mają problem z prawidłowym funkcjonowaniem. Czy zaburzenia integracji sensorycznej można wyleczyć? Konieczna jest tu specjalna terapia. Polega ona głównie na dostarczaniu kontrolowanej ilości bodźców za pomocą zabawy. Wszystko może odbywać się na specjalnie do tego przygotowanej sali, pod okiem terapeuty, jednak równie ważna jest także praca w domu wspólnie z rodzicami. Do terapii wykorzystywany jest dedykowany sprzęt do integracji sensorycznej. Odpowiednim asortymentem dysponuje sklep internetowy Diverti, w którym można zaopatrzyć się we wszystkie niezbędne akcesoria.

Zaburzenia SI u dzieci

Na jakie efekty można liczyć przy zastosowaniu odpowiedniej terapii?

Terapia może trwać około roku, choć w niektórych przypadkach bodźce zmysłowe poprawiają się już po kilku zajęciach. W zaburzeniach integracji sensorycznej ćwiczenia przyjmują formę wykonywania prostych zadań w trakcie zabawy. Działanie układu nerwowego dziecka jest dzięki temu odpowiednio stymulowane. W efekcie wykonywanie poszczególnych czynności sprawia dziecku coraz mniejszą trudność. Terapia zaburzeń SI jest dobrym rozwiązaniem. Właściwa integracja sensoryczna to regularne i odpowiednio dobrane ćwiczenia. Zaburzenia integracji sensorycznej i ich leczenie to kwestie, które powinny być rozpatrywane pod okiem wykwalifikowanego specjalisty. Na szczęście wyedukowanych terapeutów integracji sensorycznej jest coraz więcej.

Ćwiczenia domowe integracji sensorycznej? Terapia to nie wszystko!

Układ nerwowy jest złożony, dlatego aby osiągnąć jak najlepsze efekty, rodzice muszą z dzieckiem pracować także w domu. Jedna sesja terapii zwykle trwa około 45 minut i odbywa się dwa razy w tygodniu. Im więcej czasu rodzice poświęcą dziecku poza terapią, tym efekty będą bardziej satysfakcjonujące. Terapeuta z pewnością zaleci odpowiednie ćwiczenia, które najlepiej sumiennie wykonywać. Dzieci często nie zdają sobie sprawy z powagi sytuacji, dlatego to rolą rodzica jest dopilnowania zaleceń oraz ćwiczeń. Na szczęście mogą one przyjąć formę zabawy, dlatego dziecko nawet nie zorientuje się, że wykonuje jakiekolwiek ćwiczenia. Warto zniwelować problem na wczesnym etapie rozwojowym, ponieważ takie zaniedbania mogą rzutować na późniejsze dorosłe życie. Niestety problem zaburzeń integracji sensorycznej pojawia się coraz częściej, dlatego tak ważna jest obserwacja dziecka już od najmłodszych lat a nawet miesięcy życia.

Gdzie szukać pomocy w sprawie zaburzeń sensorycznych?

Nie należy wpadać w panikę i szukać pomocy, kiedy dziecko nie mówi pełnymi zdaniami, a dwa miesiące starsze dziecko koleżanki już tak. Porównywanie nie jest dobrym doradcą, lecz jeśli zauważysz wyżej wymienione objawy u swojego malucha, to zgłoś się w pierwszej kolejności do pediatry, który w razie konieczności skieruje dziecko na dalsze badania diagnostyczne. Leczenie zaburzeń IS nie jest najtańsze. Koszt jednej sesji to zazwyczaj około 100 zł, dlatego warto dużo pracować z dzieckiem w domu, aby narazić się możliwie na niższe koszty związane z terapią. Nasz sklep internetowy posiada w ofercie pomocne akcesoria do tego typu terapii.

Udostępnij
Dodaj komentarz